فرزندان برتر

مقالات گفتار درماني داراي تقدم و تاخر در توضيحات و درك مطالب توسط مخاطب هستند به همين دليل پيشنهاد مي كنيم قبل از مطالعه اين مطلب، مقاله گفتار درماني كودكان + تكنيك ها و بازي هاي گفتار درماني را مطالعه كنيد.

درمان تاخير در گفتار

تاخير در رشد گفتاري كودك با تاخير در آموختن و حرف زدن به شكل واضح متفاوت است. تاخير در گفتار يعني كودك براي شروع حرف زدن به شكل تك كلمه اي و سپس ساخت جملات با معني دچار مشكل است. در بين كودكان مشكلات گفتاري نسبتاً شايع است. در اين مطلب به بررسي علل و درمان تاخير در گفتار اشاره شده است.

از جمله عوامل كه باعث مي شوند كودك با تاخير در رشد گفتاري مواجه شود، مي توان حرف نزدن والدين با كودك، انجام ندادن كارهايي مانند آواز خواندن و بازي كردن را نام برد.

كودكان زماني كه از سمت والدين براي حرف زدن تشويق شوند به آن واكنش مثبت مي دهند. براي رفع اختلال تاخير در گفتار اين روش پيشنهاد مي گردد.

اين عارضه معمولاً بين كودكان يك خانواده به صورت ارثي است. يعني بايد ابتدا سابقه خانوادگي اين اختلال را بررسي كرد، سپس به نزد متخصص درمانگر رفت. جنسيت نيز در اين مشكل گرفتاري نقش داشته به طوريكه بين پسران شايع تر است.

شايد بسياري از شما مخاطبين عزيز نيز شنيده ايد كه آلبرت انشتين در كودكي دچار عارضه تاخير در گفتار بودند. اين مشكل باعث استرس و نگراني در والدين او شد. اين دانشمند حتي تا سن ۸ سالگي نيز نمي توانست به درستي حرف بزند.

از ديگر افراد مشهور كه در حرف زدن با تاخير كلامي مواجه شد، مي توان آلكسا ولتا نام برد كه بسيار دير شروع به حرف زدن كردند.

عوامل تاخير در گفتار

• عقب افتادگي ذهني
• نبود فرصت مناسب
• محروميت هاي عاطفي
• تاخير در رشد
• عوامل ناشناس
• عوامل خانوادگي
• بارداري هاي چند گانه
• ناشنوايي
• فلج مغزي

كودكي كه مبتلا به عقب ماندگي ذهني است به سختي و در طولاني مدت حرف زدن را ياد مي گيرد. تاخير در گفتار معمولاً منشا فاميلي و وراثتي دارد. زمانيكه كودك در محيطي قرار گيرد كه با او زياد صحبت نشود، به دليل نداشتن زمينه و فرصت دچار اين اختلال مي گردد.

طبق آمارها تاخير در گفتار در بين دوقلوها نسبتاً شايع است ولي دليل خاصي براي آن اعلام نشده است. گفته مي شود كه مادر به دليل زمان كمي كه براي حرف با آنها صرف مي كند، كودكان در حرف زدن با تاخير مواجه مي شوند.

فردي كه داراي ناشنوايي شديد است نمي تواند حرف بزند ولي در كودكان كه با كم شنوايي درگير هستند مي توانند فقط بعضي از حروف را درك كنند.

در خانواده هايي كه بي ثباتي عاطفي، زياد بوده و والدين باعث محدود كردن فعاليت هاي فرزندان مي شوند، اختلال تاخير در گفتار شايع تر است.

در مواردي ديده شده كه يك فرزند جديد به خانواده اضافه شده و توجه والدين به سمت او مي رود، اين رفتار باعث تاخير در گفتار كودك بزرگتر مي شود. انتقاد از رفتار كودك نيز باعث اثر مخربي بر شروع حرف زدن فرد دارد.

فرزندان يك خانواده معمولاً از پدر و مادر خود، حرف زدن را ياد مي گيرند. والدين بايد اين نقش را به خوبي ايفا كنند و به عهده ديگر اعضا خانواده قرار ندهند.

زماني كه كودك لكنت زبان داشته باشد، در رشد گفتار او شاهد عقب افتادگي نخواهيم بود. بدترين عامل كه باعث تاخير در رشد گفتاري مي شود اين است كه والدين و يا حتي اطرافيان با كودك رفتار درستي نداشته باشند و گفتار او را انتقاد و يا مسخره كنند.

اصطلاح زبان

هر گونه سيستمي كه باعث ذخيره سازي يا تبادل اطلاعات بين افراد شوند را زبان مي گويند. درواقع زبان شامل گفتار، شنيدن، درك و ارتباط مي شود.

مراحل رشد زبان شامل سه مرحله هستند:

• بيانگري شنيداري ( اولين صداهايي كه كودك توليد مي كند و ....)
• گيرندگي شنوايي (واكنش به صداها، كلمات، جملات و ...)
• بصري

گفته شده كه حرف نزدن با كودك يكي از عوامل بسيار شايع عقب افتادگي رشد گفتاري است. عده اي از كودكان قادر نيستند كه كلمات را به درستي تلفظ كنند اما داراي درك شنيداري و مهارت هاي ارتباط بصري خوبي هستند.

همچنين ديده شده كه كودكان ناشنوا به علت مشكل در درك شنيداري، دچار عقب افتادگي در گفتار هستند ولي ساير مهارت هاي آنها به شكل طبيعي است.

به طور كلي تا وقتي كودك به سن چهار سالگي رسيد و مشكلاتي همچون لكنت زبان و يا نوك زباني حرف زدن ديده شد، چندان جاي نگراني نيست‌. زماني بايد به متخصص درمانگر مراجعه كرد كه كودك به طور واضح داراي گفتاري نامفهوم است.

هنگامي بايد يك كودك با سن بيشتر از دو سال را به نزد متخصص درمانگر برد كه علائم زير را داشته باشد:

• كودك مي تواند كلمات را تقليد نمايد ولي قادر نيست به شكل آگاهانه از آنها استفاده كند.
• كودك فقط مي تواند كلماتي را به كار ببرد كه تكراري هستند ولي نمي تواند براي برقراري ارتباط، از گفتار به درستي استفاده نمايد.
• زماني كه اين كودك قابليت فهميدن دستورات را ندارد.
• وقتي كه كودك صداي بسيار ناهنجار و يا تو دماغي داشته باشد.

درمان دير حرف زدن كودك به روش هاي مختلفي انجام مي گيرد از جمله:

روش اول: گفتار درماني

براي اطمينان از سالم بودن كودك بايد توسط متخصص درمانگر مشكلات گفتاري او بررسي و تشخيص داده شود.

در اين روش گفتار درمان با توجه به كلام و بيان كودك، ساير جنبه هاي رشدي او را نيز بررسي مي كند. براي تشخيص درست، تست هاي استانداردي طراحي شده است كه نقش پيشگيري در اختلالات و حتي پيشرفت و درمان آن ها دارند.

در كلينيك هاي گفتار درماني به توان كودك براي گفتار، ميزان وضوح حرف زدن، نحوه وضعيت زبان، دهان و سقف توجه مي شود. زمانيكه متخصص تشخيص اختلال مي دهد براي درمان به والدين تمرين هاي آموزش مي دهد كه كمك زيادي به درمان مي كند.

روش دوم: اقدامات والدين

عواملي مانند ژنتيك، محيط و نحوه تربيت كودك تاثير زيادي بر پيشرفت گفتار كودك دارند. محيط و نحوه تربيت كودك نسبت به عوامل ژنتيكي نقش بزرگتري در روند رشد گفتاري ايفا مي كنند.

تمارين و فعاليت هايي كه در منزل قابل انجام است و باعث افزايش سرعت درمان مي شوند شامل:

اختصاص زمان براي برقراري ارتباط با فرزند

از جمله راه هاي ارتباطي كه والدين مي توانند با كودك ارتباط بگيرند اين است كه شروع به خواندن شعر براي كودك كنند. تشويق كودك براي تقليد صداها نيز بسيار موثر است.

خواندن كتاب

خواندن كتاب براي فرزند حتي در زمان كمتر از ۶ ماهگي تاثير زيادي بر شروع حرف زدن كودك دارد. اگر اين كتاب ها داراي عكس هاي متناسب با سن كودك باشند تاثير آن بسيار بيشتر مي شود. حتي مي توان از كودك خواست درباره تصاوير و نام آنها حرف بزند.

استفاده از موقعيت هاي روزانه

والدين بايد سعي كنند كه در تمام روز با كودك صحبت كنند مثلاً در هنگام ظرف شستن از او بخواهند علاوه بر كمك، درباره آن نيز توضيح دهند. در اين تمارين بايد به جاي اصرار به درست حرف زدن، صحبت كودك را تصديق كرد. تنبيه، تمسخر و يا اصرار به تصحيح گفتار اثر منفي دارد.

بازي با كودك در زمان حرف زدن

براي اينكه كودك تمايل بيشتري براي حرف زدن پيدا كند حتماً از شيوه هايي استفاده گردد كه علاوه بر بازي و لذت، تشويق شود كه حرف بزند. برقراري ارتباط چشمي و بازي و در آغوش گرفتن كودك كمك زيادي به آموزش حرف زدن كودك خواهد كرد.

بلند حرف زدن با كودك

والدين بايد در زماني كه در حال انجام فعاليت هاي معمول روزانه كودك مانند غذا دادن هستند، آرام آرام مراحل را با صداي رسا و بلند توضيح دهند. اين راه باعث دقت كودك شده و در درمان تاثير گذار است.

فعال و پر انرژي بودن

زماني كه كلمات به حالت شعر به كودك آموزش داده شود، در حافظه كودك بهتر مي مانند. والدين مي توانند براي تاثير پذيري بيشتر جملات را به حالت ريتميك استفاده كنند. حركت در هنگام حرف زدن باعث به كارگيري همزمان چشم و گوش در كودك مي شود.

تمرين با كودك

والدين بايد همواره فرصت هاي فراهم كنند كه كودك شروع به صحبت كند. در صورتيكه كودك كلماتي بر زبان آورد حتما بايد صبر كرد تا آن را كامل كند. اينكه والدين فرصت استفاده از حافظه و ذهن جهت يادآوري را از او بگيرند بسيار اشتباه است.

حرف زدن درست با كودك

بيان منظور به شكل درست و واضح در درمان اختلال گفتاري كودك بسيار تاثير دارد. يكي از اشتباهاتي كه والدين مرتكب مي شوند اين است كه از لحن و كلام بچگانه استفاده مي كنند. در حاليكه بايد كلمات به شكل واضح تلفظ شده و پاسخ سوالات كودك نيز به اين طريق داده شود.

علت و درمان تاخير در تكلم كودكان